Rajd VFR #4 – SVFR – niskie chmury nad Danią

Dania z pokładu Cessny 172 w FSX. Pogoda wymusiła lot specjalny VFR w CTR Vojens i Aarhus. W dzisiejszym odcinku: SVFR, nawigacja przy niskiej widzialności, kontrola w Danii i międzylądowania na trasie. Dodatkowo – kilka bardzo ładnych scenerii (darmowych i płatnych) oraz kolejne uwagi o przyrządach Cessny 172 A2A.

 

Sonderborg (EKSB) – Nordborg – Vojens/Skrydstrup (EKSP)

Po ostatnim locie zaparkowałem na trawiastym parkingu w Sonderborgu. Jako mieszkaniec Śląska czuję taką dziejową bliskość tego regionu. Przez wieki Księstwo Szlezwiku leżało między Danią na północy a księstwami niemieckimi i Prusami na południu. Tu ścierały się interesy obu stron, tutaj też mieszała się ludność niemiecka i duńska. Tak jak Śląskiem Szlezwikiem zawładnęły Prusy, które władały regionem do zakończenia pierwszej wojny światowej.

Na mocy traktatu wersalskiego w Szlezwiku odbyły się plebiscyty, w których na północy poparcie większości mieszkańców uzyskało przyłączenie do Danii. Środkowa część pozostała przy Republice Weimarskiej. Na południu plebiscytu nie organizowano – wynik dało się przewidzieć. Obecnie granica przebiega kilkanaście kilometrów na południe od miasta, a współpraca z Niemcami układa się znakomicie.

Lotnisko startu: Sonderborg (EKSB)
Międzylądowanie: Nordborg
Lotnisko docelowe: Vojens/Skrydstrup (EKSP)
Trasa: DCT NORDBORG0015/1255 N0115VFR DCT

Trasa w serwisie skyvector: http://goo.gl/8qwLcP

Flight Plan Through

Na lot złożyłem na Vatsim FPT. To duński format, który pozwala umieścić międzylądowania w planie krajowego lotu VFR. W planie wpisujemy lotniska międzylądowania (w tym wypadku NORDBORG) za pomocą kodu ICAO lub jeśli takiego kodu nie ma – nazwy miejscowości bądź współrzędnych. Dalej cyfry oznaczają czas przelotu na to lotnisko (15 minut) i porę odlotu (precyzyjnie mówiąc – czas odblokowania). Po każdym międzylądowaniu należy ponownie wpisać prędkość i wysokość (prędkość 115 węzłów, wysokość VFR w moim planie).

Lecąc na tej trasie w przestrzeni niekontrolowanej polecę trzymając się wybrzeża.

Sonderborg – Nordborg

Przed startem z Sonderborga łączę się z kontrolerem, który zajmuje pozycję EKDK CTR. Prosząc o informację o ruchu. Na trasie pusto. Wieje mocno ze wschodu (19 węzłów) więc start jest bardzo krótki. Po chwili skręcam na północ – nad Als Fjord. Po przecięciu wąskiej zatoki dolatuję nad półwysep, na którym leży miasto Nordborg. Według Wikipedii można tu znaleźć najwyższy na świecie zegar słoneczny. Nie zauważyłem go, ale nie rozglądałem się – lecąc kursem północnym szybko osiągnąłem kilkunastotysięczne miasteczko, obleciałem je dookoła i po chwili zlokalizowałem lotnisko. Ląduje po dwóch kręgach. Za pierwszym razem tracę lotnisko z oczu, a trawiasty pas wśród pól nie wyróżnia się jakoś szczególnie.

Nie tracę tu dużo czasu – po chwili kołuję już po pasie, żeby ustawić się do ponownego startu.

 

Nordborg – Vojens/Skrydstrup

Do Skrydstrup przez dłuższy czas prowadzi mnie wybrzeże. Mijam Holm, przelatuję nad fiordem Als, a po chwili widzę już Aabenraa. Do granicy przestrzeni kontrolowanej zostało mi kilka mil, więc proszę o zezwolenie na lot specjalny VFR w CTRze i o warunki lądowania. Zgoda jest. Lądowanie na pasie 10L. Wykonywać prosto na Skrydstrup. Cały czas po cichu uczę się jak to wymawiać. Skry… Skryd… Skryds…

Jestem w zasięgu lotniskowych radiolatarni VOR i NDB, więc porównuję przypuszczalną pozycję ze wskazaniami strzałki na ADF (dla NDB), odczytu kierunku do VOR i odczytu DME.

Radionawigacja w C172

ADF cessny nie ma tarczy sprzężonej z kompasem, więc podaje kierunek relatywnie do pozycji samolotu. Jeśli chcę odczytać precyzyjnie namiar – muszę obrócić tarczę by zgrać mój kurs z ADF. Mało to wygodne, więc jeśli to wystarczy – zdaje się na przybliżone odczyty.

Poprzednio pisałem już, że ta cessna nie ma RMI, ale cyfrowe wyświetlacze radia nawigacyjnego pokazują kąt drogi do radiolatarni (to) i radial, na którym jestem (fr – from). W tej sytuacji to nawet bardziej wygodne niż patrzenie na wskazówki.

SVFR

Minima widzialności i podstawy chmur w przestrzeni kontrolowanej lotniska (CTR) to 5000m (widzialność) i 1500 stóp (pułap). Aktualnie w METARze jest 6000-7000 metrów, ale podstawa na 1200 stopach. To wymaga zezwolenia na lot specjalny VFR. Minima to 1500 metrów widzialności dla samolotów i 600 stóp podstawy chmur. Więcej o minimach można przeczytać w tym tekście. O minimach VFR pisałem tutaj.

Vojens/Skrydstrup

Dolatując według wybranego radiala przecinam autostradę Sønderjyske Motorvej. Kontroler wyznacza prawy krąg do pasa – po chwili jestem w pozycji wlotu w krąg w drugim zakręcie. Przelatuję wzdłuż całego pasa, skręcam w base, potem final. Zgłaszam final i dostaję zezwolenie na lądowanie. Jeszcze kawałek do pasa, który zdaje się ciągnąć po horyzont. Może by tak poprosić o zgodę na lądowanie z przelotem? Akurat ktoś zaczyna komunikację, potem kolejny. Ląduję nieco dalej ale w granicach normalnego lądowania. A potem kołuję. I kołuję… to typowe lotnisko wojskowe z długą drogą startową. Tu stacjonują duńskie F-16, a cywile korzystają z maleńkiej płyty na końcu lotniska. Z bazy korzystają również szybownicy. Ciekawe połączenie – szczególnie jeśli skonfrontować to z podejściem do współużytkowania polskich lotnisk wojskowych.

Vojens/Skrydstrup (EKSP) – Endelave (EKEL) – Tuno – Aarhus (EKAH)

Druga część dzisiejszego przelotu. Skrydstrup (dalej wymawiam patrząc na kartkę), Endelave, Tuno do Aarhus. Tym razem polatam nad morzem. Sytuacja niezbyt komfortowa, ale cessna spisuje się znakomicie i mam nadzieję, że żadnej niespodziewanej awarii nie będzie. Tratwa jest zasztauowana na tylnym siedzeniu.

Lotnisko startu: Vojens/Skrydstrup (EKSP)
Międzylądowania: Endelave (EKEL) i Tuno
Lotnisko docelowe: Aarhus (EKAH)
Trasa: DCT EKEL0025/1415 N0115VFR DCT TUNO0010/1430 DCT

Trasa w serwisie skyvector.com: http://goo.gl/3NalAR

Kobenhavn Control dalej online. Zezwolenie na lot – SVFR, żeby wylecieć z CTRu przy niskiej podstawie chmur, a potem w kierunku Endelave. Pozycje weryfikuję radialem i odczytem DME aż do osiągnięcia wybrzeża. Potem sprawnie wzdłuż Bełtu aż do mostu Lillebæltsbroen spinającego brzegi Jutlandii i Fionii. Obok mostu przecinam Mały Bełt i nad brzegiem wyspy lecę do Æbelø.

 

Teraz najgorszy odcinek – nisko nad morzem kilka mil do Endelave. Okrążenie wyspy, lądowanie i zaraz start. I kolejne kilka mil nad morzem, na marnych kilkuset metrach. Obie wyspy opisałem niedawno recenzując scenerie:

• Endelave
• Tuno

Z Tuno odlatuję na północ po najkrótszej drodze do Helgenæs (półwysep na południe od lotniska Aarhus), skręcam w lewo w stronę Knebel (miejscowość i zatoka) a dalej opublikowaną trasą VFR do lotniska. Kontroler w między czasie się pożegnał, więc tylko sprawdzam ruch (brak) i ląduję z prawego kręgu. Lądowanie z przelotem – znów mam przed sobą długi pas i tym razem nie chcę kołować na całej długości. Siadam gdzieś w połowie. No… może trochę dalej. Przy silnym wietrze czołowym – do prędkości kołowania zwalniam niemal w miejscu.

Aarhus (EKAH) – Aalborg (EKYT)

Lotnisko startu: EKAH
Lotnisko docelowe: EKYT
Trasa: DCT

Trasa w serwisie skyvector.com: http://goo.gl/ig4vRF

Wykorzystam to, że wyjątkowo trafia się zbliżanie w Aalborgu i Kobenhavn Control. Znów chmury są nisko więc proszę o SVFR i dostaję zezwolenie. Zezwolenie, potem kołowanie. Nietypowo – w Aalborgu kołuję nieaktywnym pasem, który ma szerokość drogi kołowania – to taka duńska ciekawostka – na wielu lotniskach są po dwa pasy, z których jeden jest węższy. To efekt używania lotnisk wojskowych – drogi kołowania mogły służyć do startów – dzięki temu trudniej było taką bazę wyłączyć pojedynczym atakiem.

 

Po starcie wznoszę zgodnie z zezwoleniem do 1500 stóp (tuż poniżej chmur) i skręcam na północny zachód. Po chwili mijam Randers Fjord, później Ajstrup Bugt gdzie rozpoznaję miejscowość Hadsund. Na tym odcinku Kobenhavn Control prosi mnie o zgłoszenie lotu do zbliżania (EKYT APP). Zmieniam częstotliwość i informuję o zamiarach i trasie. W odpowiedzi dostaję lokalne QNH i informację o ruchu na trasie (brak).

Teraz szukam lasu, który powinien być przede mną. Jest. Jeziorko – Madum Sø – jest. Miasteczko Skørping – jest. Støvring – też. Jestem zaskoczony jakością scenerii – miasteczka w tej okolicy rozpoznaję bez trudu.

 

Nad Støvring skręcam na północ – do CTR wlecę opublikowaną drogą przez Svenstrup. Proszę o zezwolenie na wlot do CTR. Jest. Pas w użyciu 08 lewy. Lewy czyli ten właściwy. Prawy to droga kołowania służąca za drugą drogę startową.

W okolicach Aalborga trochę przeciera się niebo. METAR też nieco bardziej optymistyczny – pierwszy raz na trasie nie potrzebuję zezwolenia SVFR. Korzystając z pogody proszę o zgodę na zrobienie kółka nad miastem, które w mojej scenerii wygląda całkiem nieźle.

Po zamknięciu pętli wokół miasta proszę o lądowanie. Ruchu nie ma – mam zgodę od razu. Prawy krąg – downwind, base, final i przyziemiam na drodze startowej. Już na ziemi kontroler podaje instrukcję kołowania – taxiway charlie to parking. Samoloty GA mają stojanki naprzeciwko terminala – przed płytą portu lotniczego.

Scenerie i mapy

Używam dwóch scenerii obszarowych Danii. Obie są darmowe. Przynajmniej jedna z nich powoduje spore obciążenie, które miejscami zmniejsza klatkowanie do poziomu kilkunastu fps (przy skomplikowanym zachmurzeniu). To była przykra niespodzianka. Dodatkowo Denmark Scenery powoduje konflikty z lotniskiem w Sonderborgu. Na lotnisku w Aalborgu też zauważyłem nakładające się tekstury. Ale to dopiero początki – Tuno, Sonderborg i Endelave odwiedzam regularnie, a teraz na pewno będę się zapuszczał też nad ląd – sprawdzę co trzeba zrobić z tymi sceneriami, żeby było dobrze.

Mapy lotnisk i mapa VFR dostępne są w duńskim AIP. Przy planowaniu lotów korzystałem ze skyvector.com, map google i mapy VFR dostępnej w AIP (szukaj w VFR Flight Guide Danmark > VFG Part 4 – KORT).

Samolot i dodatki systemowe:

• Cessna 172 – A2A
• Działający tryb DX10 preview – SteveFX – DX10 Scenery Fixer »
• Tekstury nieba i fal – REX Texture Direct 4 »
• Miękkie tekstury niskich chmur – REX – Soft Clouds »
• Pogodę generował program OpusFSX (stara wersja tego, który Opus sprzedaje obecnie)

Darmowe scenerie:

• Denmark Map X
• Denmark Scenery V1.4
• Aarhus Airport – Vidan Design
• Skrydstrup

Płatne scenerie:

• Sonderborg – Vidan Design – przeczytaj recenzję
• Nordborg – Vidan Design
• Endelave – Vidan Design – przeczytaj recenzję
• Tuno – Vidan Design – przeczytaj recenzję