Sonderborg X – Vidan Design – recenzja (5*****)

Dania – małe lotnisko z wielkimi aspiracjami i sceneria, której autor ma aspiracje nie mniejsze. Nie wiem jak port lotniczy, ale Vidan Design osiągnął tu sukces. Sceneria jest piękna – aż chce się tu przylecieć, a z Polski niedaleko.

(przeczytaj jak oceniam dodatki)

Sonderborg

Za i przeciw (ocena 5*****)

Co mi się podoba bardziej i mniej w Sonderborg X?

Zalety

• napisy na budynkach, znakach i plakatach w bardzo wysokiej rozdzielczości
• modele budynków i hangarów
• drobne elementy scenerii – słupy, płoty, ławki, kontenery na śmieci
• zużyte oznaczenia pasów startowych i dróg kołowania
• trójwymiarowa trawa
• wygląd budynków (całego lotniska) w nocy i o zmierzchu
• fotosceneria okolicy z dobrze ułożonymi budynkami i drzewami
• jesienna fotosceneria

Wady

• idealnie odśnieżony pas, płyta i droga kołowania

Co można poprawić

• zimowe tekstury gruntu
• oświetlenie obiektów i ziemi
• ilość i aktywność ludzi

Sønderborg Lufthavn (EKSB)

Niewielkie, lokalne lotnisko położone kilka kilometrów od miasteczka Sønderborg i niewiele dalej od granicy z Niemcami aspiruje do miana najlepszego lotniska regionalnego w Danii. Choć regularne loty wykonuje stąd jedynie Alsie Express, pasażerowie przesiadający się w Kopenhadze na loty linii SAS i Blue1 mogą od razu nadać bagaż do docelowego portu lotniczego.

Sønderborg ma również ambicję być najlepszym lotniskiem dla samolotów biznesowych oferując klientom dobre zaplecze techniczne, sprawną obsługę i oprzyrządowanie nawigacyjne pozwalające przyjmować samoloty w trudnych warunkach pogodowych (ILS cat. I).

EKSB ma jedną drogę startową o długości niemal 1800 metrów i szerokości trzydziestu, którą poszerzono na końcach by umożliwić zawracanie. Asfaltowa droga kołowania B łączy płytę lotniska ze środkiem pasa, a A i D dodają punkty oczekiwania w pobliżu obu końców pasa. Samoloty lotnictwa ogólnego dysponują też dwiema trawiastymi drogami kołowania i parkingiem.

ATR Alsie Express (zdjęcie: Alsingeren / Wiki / CC)

Dokąd latać i czym?

Alsie Express obsługuje jedyne regularne połączenie – z Kopenhagą. Ciemno szare ARTy tej linii latają w ciągu dnia kilkakrotnie między tymi miastami. Długość, a przede wszystkim dopuszczalne obciążenie pasa ogranicza (jeśli latając w symulatorze chcemy się tym przejmować) wielkość samolotów do Boeinga 737-700 lub nie w pełni obciążonych 737-800 i większych samolotów.

Biorąc pod uwagę ambicje zarządu lotniska – warto wybrać się tu samolotem biznesowym lub taksówką powietrzną. Piloci GA mają zapewniony parking na trawie obok głównej płyty – miejsca jest dużo.

Dokąd? Dania w FSX oferuje sporo ciekawych lokalizacji – zresztą większość za sprawą autora tej scenerii – John Jensen wydał pod marką Vidan Design już 12 duńskich lotnisk, w tym 4 darmowe. Niedawno pisałem o uroczej wyspie Endelave. Posiłkując się relacją z oficjalnej strony lotniska mogę zasugerować nawet loty do Los Angeles i Kapsztadu. Jeśli tylko odrzutowiec, którym latasz z odpowiednią ilością paliwa wystartuje bezpiecznie z tego pasa.

Realistycznie patrząc – świetnymi destynacjami będą okoliczne porty lotnicze dla małych odrzutowców i turbopropów, a małe lotniska dla awionetek – tutaj można też wspomnieć o dwóch darmowych lotniskach ORBX – Barth i Rugen. Nie można też zapomnieć o Kopenhadze.

Znalezione na airliners.net zdjęcie z festynu lotniczego sugeruje również, żeby wybrać się tu F-16.

Sønderborg

Sønderborg

Wycieczka po lotnisku

Strefa darmowa

Przy wjeździe na lotnisko witają mnie plakaty „strefa darmowa” – „Gebyrfri zone” (lekcja duńskiego z translatorem google też jest za darmo). Darmowa kawa poranna, darmowa gazeta, internet, a nawet parking. Parking? To nie wszędzie jest tak jak w Katowicach, gdzie najbardziej popularne są parkingi okolicznych rolników, a płaci się nawet za 5 minut na odwiezienie kogoś na lot? No widać nie wszędzie.

Strefa darmowa

Tłok na parkingu

Darmowe parkowanie ma swoje wady – trudno znaleźć miejsce, chyba sporo ludzi akurat poleciało do Kopenhagi. Nic dziwnego – tam i z powrotem za 130 Euro (sprawdziłem przypadkową datę) to w Danii nie jest jakoś szczególnie drogo.

Parking przed lotniskiem

Pełny parking

Gratka dla spotterów

Lubię takie lotniska, na których można podejść do płotu i pooglądać zaparkowany tuż obok samolot. Tu tak jest, Beech 1900D, którym zaraz będę leciał stoi przed terminalem.

Beech 1900D

„Terminal”

Dalej nie wiem, czy to słowo pasuje do budowli tak potężnej jak ta, ale skoro chcą być najlepsi to niech będzie „terminal”. Mam tu chody, więc mogę wejść gdzie tylko mi się podoba. Zacznę od wycieczki dookoła głównego budynku.

Po lewej – budynek straży pożarnej

Meleks

To ta sama brama, przez którą spoglądałem przed momentem

Terminal i Beech w pełnej krasie

Wieża

Jak wszędzie to wszędzie – na wieżę też się wspiąłem, a z pomocą drona wykonałem kilka zdjęć z góry. Kontroler był nieporuszony moją obecnością i nie odwrócił się, lustrując cały czas spokojne lotnisko przed sobą. Swoją drogą – muszę wysłać autorowi scenerii pytanie czy wyposażenie wieży jest autentyczne – o ile pamiętam to w scenerii Bornholmu tego autora wnętrze wieży tworzyły tekstury z realnych zdjęć.

Wieża

Nietowarzyski kontroler

Komu w drogę…

Benzynę na lotnisku dostarcza Shell. Małą stacja z ciężarówką-cysterną znajduje się między główną płytą a jednym z asfaltowych parkingów. Kołując na koniec pasa zwracam uwagę na farmę, która znajduje się niedaleko. Jest ich w tej okolicy więcej – pewnie będzie to widać z powietrza. Backtrack i przygotowuję się do startu. Ten asfalt był malowany już jakiś czas temu. Farba miejscami się łuszczy, jest poprzecierana – widać, że lotnisko jest aktywne.

Stacja benzynowa

Farma

Line up runway…

Okolica

Fotosceneria pokryta najbliższą okolicę lotniska – kilka x kilka kilometrów, sięgając nawet na drugi brzeg zatoki, nad którą lotnisko jest położone. Przejście w scenerię domyślną FSXa (czy scenerię landclassową, którą mamy nagraną) jest płynne, więc nie ma rażącej krechy, tam gdzie zdjęcie satelitarne się kończy, a zaczynają tekstury Flight Simulatora. Mimo to – kontrast jest wyraźny, ale to już nie podlega mojej ocenie – sceneria ma swoje granice i choć chciałbym, żeby pokrywała jak największy obszar – gdzieś tą granicę autor musiał postawić (dlatego lubię scenerię wysp – wykonanie całej jest takim eleganckim rozwiązaniem).

Lubię starty i lądowania z Sønderborg. Fotosceneria tworzy dobre tło wokół lotniska, a drzewa zostały precyzyjnie rozmieszczone w miejscach, gdzie powinny się znajdować. Farma widoczna z pasa startowego to nie jedyna w okolicy – tu i ówdzie widać charakterystyczne zabudowania duńskich gospodarstw – kilka budynków wpisanych w kwadrat. Ich lokalizacje odpowiadają temu co sugeruje fotosceneria – zdecydowana większość realnych budynków została w scenerii „postawiona” na ich miejscach.

Okolica

Po starcie

Farmy i lasy

Wieczorny powrót

Wróciłem do Sønderborg wieczorem – to był krótki wypad na zakupy do Poznania (a co!). Lubię tę porę we Flight Simulatorze, choć nie każda sceneria „działa” tak jak powinna. Noc bezlitośnie obnaża błędy autora scenerii w planowaniu oświetlenia i tutaj jestem zadowolony, choć po ostatnim Skiathos czegoś mi brakuje.

Świetnie oświetlone są budynki – to nie chcę nic zarzucić oświetleniu ścian i jasnym oknom. Podświetlenie napisu jest doskonałe. Zawodzi trochę poświata od lamp na ziemi i na obiektach scenerii. Niestety widać, że wykorzystano standardowe obiekty z biblioteki autora, a te nie przewidują różnych wariantów oświetlenia. Więc najciemniej jest pod latarnią – samochód pochłania światło idealnie. Zresztą asfalt obok niego również.

Zmierzch

Wieczorny spacer po pasie

To ten napis tak bardzo mi się podoba

Aeroklubowo

Sønderborg to również baza dla samolotów lotnictwa ogólnego. Główna płyta – z wyrysowaną dokładnie linią kołowania -służy samolotom rejsowym – przede wszystkim tym ATRom latającym do Kopenhagi. Piloci mniejszych samolotów dzielą z odrzutowcami biznesowymi wyasfaltowane parkingi po obu stronach drogi kołowania, a także przestrzeń przed hangarem na tyłach lotniska – tu nie znajdziesz żadnych oznaczonych stanowisk, choć autor wprowadził je do scenerii i można się zalogować w różnych punktach – bardzo zgrabne rozwiązanie.

Małe samoloty mogą korzystać z trawiastego parkingu przed małymi hangarami. W symulatorze wybór należy do Ciebie, ale jeśli Cię to interesuje – parking na asfalcie jest płatny za każde rozpoczęte 24 godziny postoju po upływie pierwszych 6 godzin (tyle jest gratis – znaczy w cenie startu). Na trawie można za darmo stać przez 3 dni. Cena na parkingu utwardzonym to 21 koron za każdą tonę (MTOW) samolotu, ale samoloty do 3 ton płacą stałą stawkę 75 koron za dobę. Na trawniku 21 koron za tonę. Bez stałej stawki. 10 złotych za ultralajta lub C152 i 20 złotych Cessnę 172 to chyba nie tak dużo – w Nowym Targu biorą odpowiednio 40 i 60… netto.

Duke’a parkuję na asfalcie

RV-7 na trawce

Szwajcarski Vans w Danii

Wiejsko

Lotnisko położone jest w pięknej rolniczej okolicy. Vidan Design stworzył sporą bibliotekę obiektów „wiejskich” dla swoich mniejszych scenerii i ta również na tym korzysta. Zza płotu nieufnie spoglądają w kierunku lotniska owieczki, a zabezpieczenie „ogrodnicze” lotniska w postaci walca do ziemi i czerwonej przyczepy złożono gdzieś w pobliżu parkingu general aviation.

Owieczki – bardzo „Vidan Designowe”

Pod płotem

Zima

Słabą stroną tej, w każdym innym aspekcie świetnej, scenerii jest wykonanie zimowe. Zimowa tekstura jest moim zdaniem słabsza od letniej – rzuca się w oczy miejscami powtarzalny deseń śniegu. To nakłada się moja ogólna niechęć do FSXowej zimy – uważam, że symulator nie jest do zimy najlepiej przystosowany.

O ile tło jest trochę słabsze i dopuszczam, że to moje wygórowane wymagania, a nie błąd, to zupełnie niefajne jest wykonanie płyty lotniska i pasa. Czarny jak smoła, choć dokoła wszystko wysypane śniegiem. Ogrzewanie jakieś założyli, czy co?! No nie – nie kupuję tego rozwiązania. Albo inaczej – nie lubię go tak jak całego tego lotniska. Bo ono (lotnisko) wypada ponadprzeciętnie dobrze, a zima na nim przypomina to co widać w wielu sceneriach (których zimą nie używam).

Zostanę przy wiośnie, lecie i jesieni. A właśnie – dla jesieni wykonano sezonową fotoscenerię. Bardzo fajną zresztą.

Jakby ten śnieg nożem ucięli

Z twej odległości akurat całkiem atrakcyjnie – choć nie wiem co to za białe plamy po prawej stronie

Detale i drobnica

Jak zwykle w sceneriach Vidan Design – zwracają uwagę detale, małe szczegóły, które ożywiają i urealniają scenerię. Tak jest też tutaj – znaki drogowe, plakaty, napisy, reklamy – to wszystko zostało ujęte i nie mam wątpliwości, że odwzorowuje realne lotnisko (obejrzałem zdjęcia!). Stacja benzynowa sama w sobie jest takim małym majstersztykiem i chciałbym takie widzieć w innych miejscach.

Stacja benzynowa

Aż gęsto od różnych słupów, lamp, masztów flagowych, znaków drogowych…

Zakup, instalacja, dokumentacja, konfigurator

Opis produktu można przeczytać na firmowej stronie Vidan Design. Najkorzystniejszą ofertę jak zwykle ma australijski Flight Sim Store, gdzie Sonderborg X kupimy za 21 dolarów australijskich czyli niecałe 60 złotych.

Instalacja przebiega automatycznie – klik, klik, klik i gotowe. Jedynym utrudnieniem jest konieczność wpisania kodu zabezpieczającego, który otrzymamy przy zakupie (strona zamówienia i email).

Instrukcja zawiera opis lotniska, wskazówki dotyczące konfiguracji FSXa – czyli standard, a ponadto linki do realnych map i komentarz dotyczący kompatybilności z duńskimi sceneriami.

Konfigurator zmienia tekstury letnie na zimowe lub jesienne. To konfigurator-instalator, więc zmiana trwa kilka sekund i musimy potwierdzić, że chcemy zainstalować nowe tekstury – oczywiście do starych zawsze można wrócić.

Instrukcja i konfigurator, podobnie jak cała sceneria została zainstalowana w folderze Vidan Design w głównym katalogu FSXa.

Lotniskowa straż pożarna

Zajmuję pas

Podsumowanie – ocena 5*****

Lubie takie scenerie – co pewnie łatwo zauważyć przeglądając moje recenzje – jeszcze trochę a zacznę specjalizować się w małych lotniskach, ale bez obaw – niedługo przełamię tą tendencję. Miało być o Sonderborgu…

Sceneria ma dokładnie to czego w scenerii szukam – piękne otoczenie lotniska – nie zamyka się płotem, ale pozwala też wyjrzeć dalej. Jeśli patrzę blisko, to mam na co popatrzyć – budynki, hangary i najróżniejsze urządzenia, które powinny na lotnisku być – tu są. Wszystko to w jakości co najmniej wysokiej. To robi wrażenie.

Avro RJ też tu latam

Stosunek ceny do jakości – bardzo dobry

60zł za scenerię bardzo dobrą i jednocześnie bardzo elastyczną (w sensie – pozwalającą na bardzo różnorodną aktywność lotniczą) to bardzo dobra cena.

Strona autora – Vidan Design

Moje recenzje płatnych i darmowych dodatków do Flight Simulatora X – dział Recenzje

Dodatki widoczne w tej recenzji:

• BAe 146 / Avro RJ – The Ultimate 146 Collection – Quality Wings (ocena 5*****)
• Beech Duke / Turbine Duke – Real Air Simulations (ocena 6******)
• Vans RV-7 – Bay Tower Studio »
• Beech 1900D – Carenado »
• Tekstury nieba i fal – REX Texture Direct 4
• Działający tryb DX10 preview – SteveFX – DX10 Scenery Fixer

Produkt został udostępniony do recenzji przez Vidan Design