Komunikacja (2) – skróty

Dla usystematyzowania użycia skrótów w komunikacji i dokumentach Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) opublikowała listę skrótów, których należy używać w komunikacji i w dokumentach. Większość tych skrótów znajduje zastosowanie jedynie w dokumentach i komunikacji pisemnej. Tutaj przedstawię listę tych, które moim zdaniem mają największe zastosowanie w wirtualnym lataniu dzieląc je na te, które stosowane są w komunikacji radiowej (skróty te są wymawiane jako słowo lub jako pojedyncze litery) oraz te, które stosowane są w dokumentach (w tych przypadkach w komunikacji głosowej należy używać całych słów).

† – oznaczenie skrótów, które odczytywane są fonetycznie jako całe słowo (np. ATIS odczytywane jako 'ejtis’).

* – oznaczenie skrótów, które odczytywane są jako pojedyncze litery (bez zastosowania literowania fonetycznego – np. ETA jako 'i-ti-ej’).

Pozostałe skróty bardzo rzadko przekazywane są w postaci skrótów w komunikacji głosowej – występują w dokumentach i depeszach tekstowych, w świecie symulatorów (w sieci Vatsim) występują często w komunikacji tekstowej z kontrolerem.

Dobra znajomość skrótów przydaje się bardzo podczas notowania poleceń kontrolera. Wybierając popularne skróty starałem się ująć te, których znajomość jest najważniejsza.

Skróty dotyczące meteorologii zostaną opisane w tekście – „Meteorologia – METAR”.

Pełna lista do pobrania ze strony Lotniczej Polski (plik pdf).

Skróty używane w komunikacji radiowej i w dokumentach:

ACARS† (czyt. EJ-KARS) Lotniczy system adresowania i przekazywania wiadomości
ACC* Ośrodek kontroli obszaru lub kontrola obszaru
ADF* Radionamiernik automatyczny
ADIZ† (czyt. EJ-DIZ) Strefa rozpoznawcza obrony powietrznej (wymawiane
AFIS† Lotniskowa służba informacji powietrznej
AIP Zbiór informacji lotniczych
AIRAC† Regulacja i kontrola rozpowszechniania informacji lotniczych
AIS Służby informacji lotniczej
AMSL Nad średnim poziomem morza
ATC* Kontrola ruchu lotniczego (ogólnie)
ATIS† Służba automatycznej informacji lotniskowej
ATZ Strefa ruchu lotniskowego
CAVOK† (czyt. KEW-OU-KEJ) Widzialność, chmury i pogoda w chwili obserwacji są lepsze niż zalecane wartości lub warunki
CTR Strefa kontrolowana lotniska
DME* Radioodległościomierz
ETA* Przewidywany czas przylotu lub przewidywany przylot
FIR* Rejon informacji powietrznej
FIS Służba informacji powietrznej
GPS* Globalny system pozycyjny
IFR* Przepisy wykonywania lotów według wskazań przyrządów
ILS* System lądowania według wskazań przyrządów
IMC* Warunki meteorologiczne dla lotów według wskazań przyrządów
INFO† Informacja
INS Bezwładnościowy/inercyjny system nawigacyjny
LORAN† System nawigacji lotniczej dalekiego zasięgu
MET† Meteorologiczny lub meteorologia
AMETAR† Komunikat regularnych obserwacji meteorologicznych dla lotnictwa (w lotniczym kodzie meteorologicznym)
NDB* Radiolatarnia bezkierunkowa
NIL† Nie mam dla was nic do nadania lub nic
NOTAM† Wiadomość rozpowszechniana za pomocą środków telekomunikacyjnych, zawierająca informacje o ustanowieniu, stanie lub zmianach urządzeń lotniczych, służbach, procedurach a także o niebezpieczeństwie, których znajomość we właściwym czasie jest istotna dla personelu związanego z operacjami lotniczymi
PAPI† Wskaźnik ścieżki precyzyjnego podejścia
QFE* Ciśnienie atmosferyczne na poziomie lotniska (lub na progu drogi startowej)
QNH* Nastawienie skali wysokościomierza znajdującego się na ziemi tak, aby wskazywał wzniesienie tego miejsca
RNAV† (czyt. AR-NAW) Nawigacja obszarowa
RVR* Zasięg widzenia wzdłuż drogi startowej
RVSM* Zredukowane minimum separacji pionowej (300 m (1 000 ft)) pomiędzy FL 290 a FL 410
SELCAL† System selektywnego wywoływania
SID† Standardowy odlot według wskazań przyrządów
SIGMET† Informacje dotyczące zjawisk pogody na trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów statków powietrznych
SNOWTAM† NOTAM oddzielnej serii zawiadamiający, przy użyciu specjalnego formularza, o zaistnieniu lub usunięciu warunków niebezpiecznych w obrębie pola naziemnego ruchu lotniczego, powodowanych przez śnieg, lód, śnieg topniejący lub stojącą wodę związaną ze śniegiem
STAR† Standardowy dolot według wskazań przyrządów
TAF† Prognoza dla lotniska
TMA* Rejon kontrolowany lotniska lub węzła lotnisk
VFR* Przepisy wykonywania lotów z widocznością
VMC* Warunki meteorologiczne dla lotów z widocznością
VOR* Radiolatarnia ogólnokierunkowa VHF
WILCO† Wykonam/zastosuję się

Skróty używane przede wszystkim w dokumentach, depeszach tekstowych i przydatne przy notowaniu poleceń kontrolera:

ACFT Statek powietrzny
AD Lotnisko
AGL Nad poziomem terenu
ALT Wysokość bezwzględna
ALTN Zapasowe (lotnisko)
AMA Minimalna wysokość bezwzględna dla obszaru
AP Port lotniczy
APSG Po przejściu
ARR Przylot (oznacznik rodzaju depeszy)
AUX Pomocniczy
AVGAS† Benzyna lotnicza
AWY Droga lotnicza
BFR Przed
CLR Wolny/zezwalać lub zezwolono na…, lub zezwolenie
CMB Wznosić się do lub wznoszenie się do
CS Znak wywoławczy
CTA Obszar kontrolowany
CTAM Wznieś się i utrzymuj
CTC Nawiązać łączność
CTL Kontrola
DA Wysokość bezwzględna decyzji
DCT Bezpośrednie/na wprost (w odniesieniu do zezwoleń dotyczących planu lotu i podejścia do lądowania)
DEP Odlecieć lub odlot
DEV Odchylenie lub odchylający się
DF Namierzanie kierunku
DH Wysokość względna decyzji
DTAM Zniż się do i utrzymuj
EFIS† (czyt. EE-FIS) Elektroniczny system instrumentów lotu
EGNOS† (czyt. EG-NOS) Europejski satelitarny system wspomagania
ELBA† Radiolatarnia ratunkowa — pokładowa
ELT Nadajnik radiolatarni ratunkowej
ETD* Przewidywany czas odlotu lub przewidywany odlot
FAF Pozycja (fix) rozpoczęcia podejścia końcowego
FAP Punkt rozpoczęcia podejścia końcowego
FAS Segment podejścia końcowego
FL Poziom lotu
FLT Lot
FMC Komputer zarządzania lotem
FMS* System zarządzania lotem
FPM Stopy (stóp) na minutę
FREQ Częstotliwość
GLONAS† (czyt. GLO-NAS) Globalny orbitalny nawigacyjny system satelitarny
GND Teren/ziemia
GNSS* Globalny satelitarny system nawigacyjny
GP Ścieżka schodzenia
GPWS* System ostrzegania przed bliskością powierzchni ziemi
GS Prędkość podróżna/prędkość względem ziemi
HDG Kurs
HGT Wysokość względna lub wysokość względna nad
HLDG Oczekiwanie
HVY Ciężki
IAF Pozycja (fix) rozpoczęcia podejścia początkowego
IAS Prędkość przyrządowa
ID Identyfikator lub identyfikować
IDENT† Identyfikacja
IF Pozycja (fix) rozpoczęcia podejścia pośredniego
IM Marker wewnętrzny
KIAS Prędkość przyrządowa w węzłach
L Lokator (patrz LM, LO)
LDG Lądowanie
LM Lokator środkowy
LNAV† (czyt. EL-NAW)Nawigacja boczna
LNG Wydłużone (używane do określenia pożądanego lub wymaganego rodzaju podejścia do lądowania)
LO Lokator zewnętrzny
LOC Radiolatarnia kierunku
LVL Poziom
MAG Magnetyczny
MCA Minimalna wysokość bezwzględna przelotu
MDA Minimalna wysokość bezwzględna zniżania
MDH Minimalna wysokość względna zniżania
MEA Minimalna wysokość bezwzględna na trasie
MSL Średni poziom morza
NAT Północny Atlantyk
NAV Nawigacja
NBFR Nie przed
NM Mile morskie
OCA Wysokość bezwzględna zapewniająca minimalne przewyższenie nad przeszkodami
OCH Wysokość względna zapewniająca minimalne przewyższenie nad przeszkodami
PAR* Radar precyzyjnego podejścia
PNR Krytyczny punkt powrotu
POB Osoby na pokładzie
PTN Zakręt proceduralny
PWR Moc
RMK Uwaga/zgłosić uwagę
RNP* Wymagana charakterystyka nawigacyjna
ROC Prędkość wznoszenia (pionowa)
ROD Prędkość zniżania (pionowa)
RTE Trasa
RWY Droga startowa
TAS Rzeczywista prędkość powietrzna
TAX Kołowanie lub kołuj
TFC Ruch
TOC Górna granica wznoszenia
TWR Wieża kontroli lotniska lub kontrola lotniska
TWY Droga kołowania
WPT Punkt drogi RNAV

 

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.