Samos – 29Palms – recenzja (5*)

Samos – jedno z najtrudniejszych lotnisk świata. Podejście IFR kończy się tu wysoko i na kursie prostopadłym do pasa. Dalej pilot prowadzi samolot po łuku, wzdłuż górskiego zbocza, a raptem dwukilometrowy pas nie zostawia miejsca na błędy.

Za i przeciw

Co lubię w Samos?

• jakość wizualną
• fotoscenerię
• drobiazgi na lotnisku
• kanały odwadniające
• animacje
• autogen – zabudowania wokół lotniska
• oświetlenie
• dokumentację

Czego nie lubię?

• …

Co można poprawić?

• …

To chyba dobry wynik?

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-B89pDQVOPBQ/WtZlDvOvR_I/AAAAAAAAK_c/zDkAWiyo3HUJArmnJAdShOaGnms1vvtAwCCoYBhgL/s144-o/p3d-001-666.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530223321892850″ caption=”p3d-001-666.jpg” type=”image” alt=”p3d-001-666.jpg” image_size=”1920×800″ ]

W skrócie – 5*****

Jeśli szukacie scenerii, która ma piękne tekstury – to Samos je ma. Szukacie ładnych modeli terminala – są. Modeli drobiazgów rozrzuconych po lotnisku – są. Samolotów statycznych odpowiednich dla lokalizacji – są. Można nawet wybrać, które będą wyświetlane. Animowanych ludzi – oczywiście są. Jest tu też piękne otoczenie lotniska (miasteczka znakomicie oddające charakter lokalizacji) i doskonały, gęsty autogen. To po prostu bardzo dobra sceneria. I ciekawe lotnisko!

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-ZWS_Rz2jyko/WtZlDjkGzBI/AAAAAAAAK_c/araik6AY9pMhz7SfGajB58EChwJHufCcACCoYBhgL/s144-o/p3d-017-20.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530220190288914″ caption=”p3d-017-20.jpg” type=”image” alt=”p3d-017-20.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-Uv6Rym0RsgM/WtZlDuzo-0I/AAAAAAAAK_c/KwHPi4k7reQBQM24cvcJRy_IFtMJBfNigCCoYBhgL/s144-o/p3d-013-905.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530223208233794″ caption=”p3d-013-905.jpg” type=”image” alt=”p3d-013-905.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-VfQZxIkA-5s/WtZlDhGDFwI/AAAAAAAAK_c/maXwUWYlCkEHTXxanewS6sRg4-HiUpzeQCCoYBhgL/s144-o/p3d-007-858.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219527345922″ caption=”p3d-007-858.jpg” type=”image” alt=”p3d-007-858.jpg” image_size=”1920×960″ ]

Samos

Trudno w Grecji oderwać się od wspomnień historii antycznej. Samos dała Grekom i światu Pitagorasa i Epikura, tu niewolnikiem był Ezop, tu urodził się i pracował Arystarch – do jego prac nawiązał później Kopernik opisując heliocentryczny model układu słonecznego.

Pitagoras jest do dziś obecny – jego imię nosi niewielka miejscowość i port po wschodniej stronie lotniska. To dobry punkt orientacyjny przy lądowaniu na pasie 27. A takie punkty są potrzebne – nie znajdziemy tu systemu ILS, który sprowadzi samolot na ziemię.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-pgonNuPlSE8/WtZlDpldnDI/AAAAAAAAK_k/hyzNDw5rb_U_-qzfODgq6Aj9ahZ8qFATwCCoYBhgL/s144-o/p3d-040-240.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530221806591026″ caption=”p3d-040-240.jpg” type=”image” alt=”p3d-040-240.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-eQtVdPmyuTo/WtZlDvvms6I/AAAAAAAAK_k/tCvIGdXkhN0d0Edw4zhhueccqTpYuxAMwCCoYBhgL/s144-o/p3d-026-740.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530223459742626″ caption=”p3d-026-740.jpg” type=”image” alt=”p3d-026-740.jpg” image_size=”1920×800″ ]

Samos International Airport (LGSM)

Takie lotniska mnie przyciągają. Niedawno recenzowałem Innsbruck i Dubrownik – Samos, tak jak te dwa lotniska, jest otoczone górami, które ograniczają podejścia i trasy odlotów. Jak w Dubrowniku przestrzeń powietrzną Samos komplikuje granica państwowa, a skomplikowane relacje grecko-tureckie nie pozwalają wytyczyć podejść znad Turcji. Zresztą góry na tureckim wybrzeżu też nie ułatwiałyby tego zadania.

Podejście do pasa 09/27 samoloty wykonują z południa. Dopiero po wyjściu z chmur na niewielkiej wysokości pilot wykonuje manewruje, by ustawić samolot w osi pasa. Podobnie (choć odwrotnie) wyglądają odloty. Start, zakręt na południe i wznoszenie do bezpiecznej wysokości. Dopiero wtedy samolot może zniknąć w chmurach i skręcić we właściwym kierunku. Zwykle na północ lub północny-zachód – większość połączeń to loty turystyczne z Europy.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-lm9nnR9Zy1Q/WtZlDjly6QI/AAAAAAAAK_k/NeKDi2VJrHofAyGJqXQK5_7FvZNE1yO3QCCoYBhgL/s144-o/p3d-022-68.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530220197374210″ caption=”p3d-022-68.jpg” type=”image” alt=”p3d-022-68.jpg” image_size=”1920×960″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-1i_q365Fo3o/WtZlDiRRVTI/AAAAAAAAK_k/x_3ncDtmJbYatjhomI_-Dq3k90cVYitTQCCoYBhgL/s144-o/p3d-016-890.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219842852146″ caption=”p3d-016-890.jpg” type=”image” alt=”p3d-016-890.jpg” image_size=”1920×960″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-KanTElqLpOw/WtZlDvwvGTI/AAAAAAAAK_k/ZgSrtnD7S6wbLTynyMMUtQYbTOqP5FQ_wCCoYBhgL/s144-o/p3d-012-965.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530223464487218″ caption=”p3d-012-965.jpg” type=”image” alt=”p3d-012-965.jpg” image_size=”1920×800″ ]

Starty i lądowania też nie są łatwe. Pas ma jedynie 2044 metry długości. Akurat tyle, by wylądować (lub wystartować) Boeingiem 757. Większe maszyny nie pojawiają się tutaj, a większość stanowią obecnie A320 i 737.

Z lotniska na Samos korzysta też greckie wojsko. Można tu spotkać walczą z pożarami Canadair CL-215 i CL-415. Regularnie pojawiają się tu transportowe Herculesy.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-ZRXoVePsq_E/WtZlDqT8N9I/AAAAAAAAK_k/rCFVdf7Hzo4-YkSBYYeYHfNZSF1FlCXYQCCoYBhgL/s144-o/p3d-038-199.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222001534930″ caption=”p3d-038-199.jpg” type=”image” alt=”p3d-038-199.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-P1IWiwO1AW0/WtZlDiKzMfI/AAAAAAAAK_k/Nz_h3D5rzbwLvCMYqId-mUVG7551iBEaQCCoYBhgL/s144-o/p3d-034-308.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219815711218″ caption=”p3d-034-308.jpg” type=”image” alt=”p3d-034-308.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-yf_fOnHwO4Q/WtZlDpJoR_I/AAAAAAAAK_k/cY8NcodXfCsVE_vlJTx1F3s-YmLt9e10QCCoYBhgL/s144-o/p3d-030-342.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530221689849842″ caption=”p3d-030-342.jpg” type=”image” alt=”p3d-030-342.jpg” image_size=”1920×800″ ]

29Palms – LGSM – Samos

Samos jest trzecim greckim lotniskiem 29Palms. Poprzednie (Skiathos i Mykonos) wydał Aerosoft – miałem okazję recenzować Skiathos i widzę sporo podobieństw w wyglądzie lotnisk (cechy charakterystyczne małych lotnisk na greckich wyspach) i w wykonaniu. Zauważam zresztą podobieństwa do innych produktów 29Palms – Sumburgh (ORBX), Twentynine Palms (29Palms) i Magdeburga (wydanego wspólnie z Captain7). Wszystkie te lotniska recenzowałem i za każdym razem były to recenzje pełne zachwytu. Nie inaczej jest tutaj.

Samos można kupić w sklepie 29Palms i w dużych sklepach z dodatkami do FSX i P3D (Simmarket i Aerosoft). Sceneria jest kompatybilna z FSX i P3D w wersjach 3 i 4.

W sklepie 29Palms sceneria kosztuje 20 Euro. Pozostałe sklepy oferują ją nieco drożej.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-jPq2Kl40e1A/WtZlDhn18RI/AAAAAAAAK_k/LFTHaU27h8Qf6-jk68U7zWPuAJ9lXqGYwCCoYBhgL/s144-o/p3d-029-189.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219669090578″ caption=”p3d-029-189.jpg” type=”image” alt=”p3d-029-189.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-7_5mtjZphvI/WtZlDhB8f3I/AAAAAAAAK_k/1odEWLSdI_4PAYWjHtU5AvUVDJUXVK0sgCCoYBhgL/s144-o/p3d-011-400.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219510136690″ caption=”p3d-011-400.jpg” type=”image” alt=”p3d-011-400.jpg” image_size=”1920×960″ ]

Zasięg scenerii

Samos to sceneria lotniska otoczona fotoscenerią sięgającą kilku kilometrów w każdą stronę. Na jej obszarze developer wykonał autogen, który wyglądem nawiązuje do lokalnej architektury – zobaczymy więc dużo białych domów z dwuspadowymi, ceglano-czerwonymi dachami.

Na obszarze scenerii znalazły się trzy miejscowości – Pitagorio, Ireo i Chora, położone odpowiednio na wschód, zachód i północ od portu lotniczego. Nie zabrakło w scenerii również jachtów i łodzi ustawionych w portach i przystaniach.

Dokumentacja, konfiguracja, aktualizacje

Instrukcja zawiera opis podejścia – ułatwia nim pierwsze lądowania. Znalazło się też miejsce na linki do filmów pokazujących podejścia samolotów pasażerskich i krótki opis tragicznej katastrofy turbośmigłowego Shorta 330, który w 1989 rozbił się korzystając z niestosowanego już dziś przez samoloty pasażerskie podejścia nad górami. W folderze z dokumentacją produktów 29Palms (lokalizacja: folder symulatora / 29Palms / 29Palms – User Documents) znajdują się również mapy lotnicze dla lotniska. Choć nietrudno znaleźć je samodzielnie – doceniam dołączenie. Część wizualna podejścia została zilustrowana w oparciu o scenerię przez developera (można podejrzeć w pliku graficznym, który tu załączam i w instrukcji).

Konfigurator służy przede wszystkim zmniejszeniu obciążenia scenerii. I tak niewysokie, może być zminimalizowane przez usunięcie mniej potrzebnych obiektów (samochody na parkingu przed lotniskiem), usunięciem lub zmniejszeniem gęstości trawy 3d i ustawieniem domyślnych drzew z FSX lub P3D w miejsce animowanych drzew o zwiększonej jakości. Przy każdej opcji przeczytamy jak duży ma ona wpływ na wydajność.

Podejście i odlot

Największym wyzwaniem są lądowania Boeingiem 737 przy słabej widzialności i silnym wietrze. Wiatr przeszkadza w końcowej fazie podejścia, kiedy pilot widzi już lotnisko i manewruje by ustawić samolot w osi pasa (dolatując do lotniska niemal dokładnie pod kątem prostym do osi pasa). Szczególnie kłopotliwy dla mnie był wiatr południowy – przy dużej sile poszerzał zakręt i wypychał na północ od drogi startowej.

Kłopot z niską widzialnością jest inny – MAPt (Missed Approach Point) wyznaczono nad VORe lub nad NDB (odpowiednio do podejścia, które pilot wykonuje). Obie radiolatarnie znajdują się już na lotnisku. Więc po zniżaniu do minimalnej wysokości pilot leci poziomo aż dostrzeże lotnisko. Jeśli dostrzeże je zbyt blisko – manewry przestają przypominać eleganckie łuki narysowane na schemacie, który pokazałem wyżej. A wysokość, którą trzeba wytracić jest całkiem spora – to 1730 stóp dla samolotów kategorii A i B, 1860 dla samolotów kat. C i 2450 dla samolotów kat. D – choć te pojawiają się tu rzadko.

Autopilot na tym podejściu nie pomoże – potrzebne będą umiejętności wykonywania podejść „z ręki”.

Odlot jest o tyle łatwiejszy, że nie wymaga szczególnych umiejętności pilotażowych. Zajmuje jednak sporo czasu. SID-1, czyli procedura odlotu dla obu kierunków oparta od VOR i DME liczy 21 mil. Odloty SID-2 i SID-3 (wyznaczone wg NDB i DME) wymagają pokonania 33 mil zanim samolot znajdzie się ponownie nad lotniskiem gotowy do rozpoczęcia właściwego odlotu na trasę.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-e8Ut1t1Ra74/WtZlDt1c2CI/AAAAAAAAK_k/mop8tNEnS4ozDLWvTUS3k0z9X_0mD5SogCCoYBhgL/s144-o/p3d-039-453.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222947391522″ caption=”p3d-039-453.jpg” type=”image” alt=”p3d-039-453.jpg” image_size=”1920×600″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-KzQTi2lYelA/WtZlDnt9SsI/AAAAAAAAK_k/BtR2Ik2YwUE_n-1JqoNAQRorjK5MXupzQCCoYBhgL/s144-o/p3d-028-129.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530221305350850″ caption=”p3d-028-129.jpg” type=”image” alt=”p3d-028-129.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-_uF7J8kyCwc/WtZlDjEXxhI/AAAAAAAAK_k/gJA410PDnqI2044UVlNHmaUsqTZzyTzngCCoYBhgL/s144-o/p3d-008-913.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530220057183762″ caption=”p3d-008-913.jpg” type=”image” alt=”p3d-008-913.jpg” image_size=”1920×800″ ]

Skomplikowany VFR

Latanie VFR w Grecji, szczególnie nad Morzem Egejskim, czyli od strony granicy z Turcją, podlega poważnym ograniczeniom. Dla wielu lotnisk w tym obszarze wyznaczono trasy lotów VFR, po których należy wykonywać przyloty i odloty. Tak też jest na Samos, gdzie przestrzeń powietrzną ograniczają góry i granica państwowa. Z tego powodu podejścia VFR z południa wymagają pokonania ostatnich 15 mil na niewielkiej wysokości 1000 stóp. Ponad tą trasą wyznaczone jest podejście IFR. Lepsze warunki mają samoloty podchodzące z zachodu – pierwsze ograniczenie trasy to 3500 stóp (10 mil). Następny odcinek (11 mil) wymaga obniżenia wysokości lotu do 2000 stóp i dopiero ostatnie 7 mil samoloty pokonują na wysokości 1000 stóp. Z tym, że tu lecą nad plażą, a nie nad otwartym morzem. Punkt IREON – ostatni punkt tras dolotowych VFR znajduje się kilka mil na południe od lotniska.

Lotnisko

Kto oglądał Skiathos (tego samego developera, ale wydane pod szyldem Aerosoftu) pamięta kilka charakterystycznych elementów, które rzucają się w oczy na Samos. Przede wszystkim kanały odwadniające – lotnisko położone jest na równinie, raptem kilka (5) metrów nad poziomem morza, tuż obok plaży. W tej sytuacji najłatwiejszym rozwiązaniem problemu odwodnienia jest odprowadzenie wody do morza. Prosta sprawa, ale oddanie tego rozwiązania w scenerii komplikują ograniczenia symulatora. Zwykle lotnisko tworzone jest w FSX i P3D na dużym wypłaszczeniu (flatten), z którego buduje się w górę. Jeśli potrzeba wybudować coś poniżej poziomu pasa – developer musi sięgnąć po specjalne rozwiązania – z czego wielu rezygnuje. Na szczęście nie tutaj – tak jak na Skiathos wzdłuż pasa zobaczymy kanały. Wymodelowano nawet przepusty pod drogami kołowania.

Ostatnio rzadziej chwalę developerów za umieszczenie na lotnisku trójwymiarowej trawy, która staje się już standardem. Tu wrócę do tego elementu – trawa nie tylko jest umieszczona gęsto, ale pojawia się również między betonowymi płytami płyty lotniska. Mały szczegół, ale dodaje charakteru otoczeniu zaparkowanego samolotu i sugeruje, że stan techniczny płyty może pozostawiać coś do życzenia.

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-vHpme7cmdvg/WtZlDtNdWOI/AAAAAAAAK_k/0xRcq86iqC8v6idQtDJ8Itx3XT95IX9YgCCoYBhgL/s144-o/p3d-004-170.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222779652322″ caption=”p3d-004-170.jpg” type=”image” alt=”p3d-004-170.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-cOMVKBybyLA/WtZlDhbc-rI/AAAAAAAAK_k/vB1U3G2Oe6QCtb778bBmIQ0AHQ5JCyf7QCCoYBhgL/s144-o/p3d-003-220.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530219617122994″ caption=”p3d-003-220.jpg” type=”image” alt=”p3d-003-220.jpg” image_size=”1920×1017″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-alOOsLWqa1w/WtZlDtl5q2I/AAAAAAAAK_k/1wh1hl5qZsckDUfncKzubI18AXyqDuwHACCoYBhgL/s144-o/p3d-002-538.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222882171746″ caption=”p3d-002-538.jpg” type=”image” alt=”p3d-002-538.jpg” image_size=”1920×960″ ]

Wydajność – bardzo dobra

Testowałem scenerię w FSX i w P3Dv4 – w obu symulatorach sceneria spisuje się znakomicie przy uruchomionych wszystkich elementach, które według konfiguratora wpływają na wydajność.

Podsumowanie – 5*****

Nie chciałbym opisywać zdjęć, które dołączyłem do recenzji – uważam, że mówią same za siebie. Jeśli szukacie scenerii, która ma piękne tekstury – to Samos je ma. Szukacie ładnych modeli terminala – są. Modeli drobiazgów rozrzuconych po lotnisku – są. Samolotów statycznych odpowiednich dla lokalizacji – są. Można nawet wybrać, które będą wyświetlane. Animowanych ludzi – oczywiście są. Jest tu też piękne otoczenie lotniska (miasteczka znakomicie oddające charakter lokalizacji) i doskonały, gęsty autogen. To po prostu bardzo dobra sceneria. I ciekawe lotnisko!

[peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-jMMPbrh1zjQ/WtZlDsSSQFI/AAAAAAAAK_k/AsC7ital21Ml6uPbGSLY5oe2W3cjK-xWwCCoYBhgL/s144-o/p3d-037-941.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222531461202″ caption=”p3d-037-941.jpg” type=”image” alt=”p3d-037-941.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-D8h6o-THuRk/WtZlDrujD0I/AAAAAAAAK_k/VJ6XwLLWnGgPVgoujea8NnEbTjAlKIVegCCoYBhgL/s144-o/p3d-033-584.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530222381567810″ caption=”p3d-033-584.jpg” type=”image” alt=”p3d-033-584.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-_MR_3HVwyDo/WtZlDn7otkI/AAAAAAAAK_k/qhJDLqD03QU6chC_WkTQsBeqh31bPw7xgCCoYBhgL/s144-o/p3d-032-199.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530221362722370″ caption=”p3d-032-199.jpg” type=”image” alt=”p3d-032-199.jpg” image_size=”1920×800″ ] [peg-image src=”https://lh3.googleusercontent.com/-ZbDTSsAvdBA/WtZlDoK7dwI/AAAAAAAAK_k/cFB45RnBeQwkBfk1UutRvcnEpRjYAikgwCCoYBhgL/s144-o/p3d-031-755.jpg” href=”https://picasaweb.google.com/109469054022328916005/6545530220217207489#6545530221426865922″ caption=”p3d-031-755.jpg” type=”image” alt=”p3d-031-755.jpg” image_size=”1920×800″ ]

W recenzji wykorzystałem scenerię Samos (29 Palms), a także:

• DHC-2 Beaver – Milviz
• Cessna 182 – A2A

Pogodę tworzył zestaw:

• Active Sky For P3Dv4
• REX Sky Force
• TOGA Envtex