Jak nisko można lecieć?

„Lataj nisko i powoli” – pełna troski rada podlega pewnym ograniczeniom. Jak nisko można latać zgodnie z prawem? Kiedy można zejść nisko nad miastem, a kiedy trzeba trzymać się wysoko i jakie są różnice między różnymi samolotami i różnymi miastami?

Uwaga Samolot
(ilustracja: Woodennature / Wikimedia / CC)

W Polsce – min. 150 metrów nad lądem lub wodą

• 150 metrów (500 stóp) nad terenem to zasada ogólna dla lotów z widocznością (VFR) odbywających się z dala od zabudowań lub zgromadzeń.
• 300 metrów (1000 stóp) przewyższenia nad najwyższą przeszkodą w promieniu 600 metrów od statku powietrznego – nad gęstą zabudową miast i osiedli oraz nad zgromadzeniami na wolnym powietrzu.

Reguły te nie obowiązują bezwzględnie, wyjątkiem są:

• operacje startu i lądowania,
• loty AGRO,
• loty wojskowe i policyjne wykonywane wg odrębnych przepisów.

W Polsce – nad miastami

Dodatkowe ograniczenia obowiązują nad miastami:

• nad obszarem miast o liczbie ludności 25-50 tysięcy mieszkańców – minimum 500m nad terenem dla samolotów tłokowych i śmigłowców,
• nad obszarem miast o liczbie ludności 25-50 tysięcy mieszkańców – minimum 1000m nad terenem dla pozostałych samolotów,
• nad obszarem miast o liczbie ludności 50-100 tysięcy mieszkańców – minimum 1000m nad terenem,
• nad obszarem miast o liczbie ludności większej niż 100 tysięcy mieszkańców – minimum 1500m nad terenem,
• nad Warszawą – minimum 1850m nad terenem.

Wyjątkiem od tych zasad są loty:

• wojskowe na hasło ALFA SCRAMBLE i policyjne – GARDA,
• wykonywane w celu udzielenia pomocy,
• wykonywane zgodnie z opublikowanymi procedurami podejścia do lądowania i odlotu,
• wykonywanych w celu patrolowania linii energetycznych, rurociągów, lasów,
• wykonywanych przy pracach rolniczych.

Polska – parki narodowe

Nad parkami narodowymi wokół których wyznaczono strefę ograniczoną minimalną wysokością lotu jest górna granica strefy. Przykładowo:

• Gorczański Park Narodowy (EP R11) – poziom lotu FL75 czyli około 2300 metrów nad poziomem morza,
• Ojcowski Park Narodowy (EP R14) – 5000 stóp nad terenem (ok. 1500m),
• Woliński Park Narodowy (EP R22) – 3800 stóp nad terenem (ok. 1150m).

Świat (zasady ICAO)

Ograniczenia globalne dotyczą lotów wykonywanych według przyrządów (obejmują także Polskę):

• 1000 stóp (300 metrów) przewyższenia nad najwyższą przeszkodą znajdującą się w promieniu 8 kilometrów od statku powietrznego,
• 2000 stóp (600 metrów) przewyższenia nad najwyższą przeszkodą w promieniu 8 kilometrów jeśli lot odbywa się nad terenem wyżynnym lub górami.

Ograniczenia w lotach z widocznością (VFR) są takie jak w Polsce:

• 150 metrów (500 stóp) nad terenem to zasada ogólna dla lotów z widocznością (VFR) odbywających się z dala od zabudowań lub zgromadzeń.
• 300 metrów (1000 stóp) przewyższenia nad najwyższą przeszkodą w promieniu 600 metrów od statku powietrznego – nad gęstą zabudową miast i osiedli oraz nad zgromadzeniami na wolnym powietrzu.

USA (zasady FAA)

• zawsze – na wysokości umożliwiającej bezpieczne wykonanie przymusowego lądowania w razie awarii,
• 500 stóp nad terenem,
• 1000 stóp nad najwyższą przeszkodą w promieniu 2000 stóp (ok. 600m) nad obszarem o gęstej zabudowie lub zgromadzeniem ludzi na wolnym powietrzu,
• 500 stóp od najbliższego człowieka, budynku, pojazdu lub jednostki pływającej nad rzadko zaludnionym obszarem i nad wodą.

Ostatni punkt jest istotnie rozróżnia zasady ICAO i amerykańskie. W Stanach pozwala się latać de facto na bardzo małej wysokości pod warunkiem omijania ludzi, budynków itp, w odległości większej niż 150 metrów.

Wielka Brytania

Tu zasady są podobne do amerykańskich jednak nie wprowadzają rozróżnienia obszaru niezabudowanego i obszaru o niskim zaludnieniu.

• 500 stóp od najbliższego człowieka, budynku, pojazdu lub jednostki pływającej,
• na takiej wysokości nad obszarem o gęstej zabudowie, która pozwoli na wykonanie przymusowego lądowania poza obszarem zgromadzenia w razie awarii, ale nie mniej niż 1000 stóp przewyższenia nad najwyższą przeszkodą w promieniu 600 metrów od samolotu.
• 1000 stóp lub na innej wysokości pozwalającej na wykonanie przymusowego lądowania poza obszarem zgromadzenia w razie awarii.

Przepisy szczególne

Państwa mogą uszczegóławiać przepisy ICAO lub wprowadzać odmienne (jak Wielka Brytania). Po odpowiednie zasady należy sięgnąć do lokalnego zbioru informacji lotniczych.

Gdzie szukać informacji:

• AIP Polska
• FAR Part 91 dla USA
• CAP 393: Air Navigation: The Order and the Regulations